Μέχρι στιγμής έχουμε δει έρευνες που δείχνουν πως οι γυναίκες ζουν περισσότερο από τους άνδρες. Τώρα, νέα μελέτη Αμερικανών επιστημόνων δείχνει πως οι γυναίκες είναι πιο ευάλωστες στις αυτοάνοσες ασθένειες. Είναι δύο έως τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες από τους άνδρες να αναπτύξουν σκλήρυνση κατά πλάκας και εννέα φορές πιο πιθανό να αναπτύξουν λύκο.

Οι γυναίκες πιο ευάλωστες στις αυτοάνοσες ασθένειες

Έρευνα που έκαναν σε ποντίκια ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες (UCLA) δείχνουν ότι το πρόσθετο χρωμόσωμα X των θηλυκών που προέρχεται από τον πατέρα έχει μια σημαντική συμβολή στα αυτοάνοσα προβλήματα.

Τα θηλυκά έχουν δύο χρωμοσώματα Χ. Αυτό που είναι διπλάσιο, πρέπει να εξισορροπηθεί μέσω ενός μηχανισμού. Της λεγόμενης “απενεργοποίησης” του Χ. Ο τρόπος είναι η μεθυλίωση του DNA για να εμποδίσει την έκφραση ορισμένων γονιδίων. Στο ανενεργό χρωμόσωμα Χ, η συντριπτική πλειονότητα των γονιδίων σιωπούν.

Ωστόσο, στους ανθρώπους, περίπου το 15% των γονιδίων μπορούν να ξεφύγουν από αυτή τη διαδικασία. Αυτό οδηγεί σε υψηλότερη έκφραση γονιδίων Χ στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες. Υπάρχει επίσης καλός λόγος να πιστεύουμε ότι η σίγαση ορισμένων γονιδίων στο X μπορεί να μειώσει τη συνολική έκφραση ορισμένων χαρακτηριστικών. Ανάμεσα τους κι εκείνων που εξασφαλίζουν την ομαλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.

Η έρευνα

Σε αυτή τη μελέτη, ερευνητές του UCLA βρήκαν ότι ένα σύμπλεγμα πέντε γονιδίων που σχετίζεται με το ανοσοποιητικό σύστημα στο χρωμόσωμα Χ. Και μάλιστα, εκφράζεται περισσότερο στα αρσενικά ποντίκια.

Οι ειδικοί ανέλυσαν τον τρόπο με τον οποίο εκφράζονται γονίδια που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό σύστημα σε άνδρες και γυναίκες. Διαπίστωσαν πως το χρωμόσωμα X που κατέληξε να αδρανοποιείται στα θηλυκά ποντίκια έτεινε να προέρχεται από τον μπαμπά παρά να απενεργοποιείται τυχαία.

Με τη σειρά του, αυτό υποδηλώνει ότι τα χρωμοσώματα Χ που πέρασαν από στον πατέρα στη κόρη έχουν υψηλότερα επίπεδα απενεργοποίησης Χ. Αυτό, στην περίπτωση του ανοσοποιητικού συστήματος, μπορεί να μειώνει την έκφραση ορισμένων γονιδίων. Και πιθανώς προωθεί μια προ-φλεγμονώδη αντίδραση στις γυναίκες.

Πρόσφατες μελέτες σε ποντίκια και ανθρώπους δείχνουν ότι τα επιπλέον γονίδια στο Χ μπορούν να δώσουν στα θηλυκά ένα ανοσολογικό πλεονέκτημα. Είναι όμως σίγουρα ένα δίκοπο μαχαίρι. Η διαφορά στην απενεργοποίηση του Χ μεταξύ αρσενικών και θηλυκών ποντικών θα μπορούσε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο να καταστήσει το ανοσοποιητικό τους σύστημα διαφορετικό.

Το εάν ή όχι αυτό συμβαίνει και στους ανθρώπους θα είναι δύσκολο να αποδειχθεί. Κι αυτό εξαιτίας του τεράστιου αριθμού των γονιδίων που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό σύστημα και της πολύπλοκης σχέσης τους με τις ορμόνες.

Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PNAS.

• Ετικέτες αυτοάνοσα, αυτοάνοσες ασθένειες, γυναίκες, έρευνα, νέα μελέτη