Πόση τηλεόραση να βλέπουν τα παιδιά την ημέρα και πώς αυτό σχετίζεται με τον αυτισμό

Το πιο σημαντικό όμως, σύμφωνα με τον κύριο Στέλιο Μαντούδη αναπτυξιακό εργοθεραπευτή, είναι ότι αποτελεί ένα εύκολο τρόπο απασχόλησης των παιδιών σε κάθε ηλικία για λίγη μέχρι και πολλή ώρα.

Η παρακολούθηση τηλεόρασης δε συνιστά κάτι κακό, ο τρόπος που την χρησιμοποιούμε καθορίζει αν θα είναι επιβλαβής ή όχι για την ανάπτυξη του παιδιού μας.

Το ζήτημα της αρνητικής επίδρασης της τηλεθέασης στην ανάπτυξη, αλλά και στη συμπεριφορά των παιδιών έχει αποτελέσει θέμα πολλών ερευνητικών μελετών και επιστημονικών συνεδρίων.

Η πρώιμη έκθεση των βρεφών σε τηλεόραση και οθόνες έχει ενοχοποιηθεί ότι ενισχύει την προδιάθεση για αυτισμό

Είναι γνωστό σε όσους έχουν παιδιά ότι η καλύτερη νταντά είναι η τηλεόραση. Μόλις τοποθετήσουμε το ριλάξ με το βρέφος ή το νήπιο μπροστά σε μια οθόνη, η εναλλαγή της εικόνας σε συνδυασμό με τον ήχο απορροφά την προσοχή του παιδιού σε βαθμό προσήλωσης. Η πολύωρη έκθεση των βρεφών στην οθόνη τα οδηγεί σε μια κατάσταση αποχαύνωσης και απόσυρσης, σε ένα περιβάλλον που τους δίνει μόνο ερεθίσματα χωρίς να τους ζητά αντίστοιχα να ανταποκριθούν σε αυτά με κάποιο τρόπο.

Η καθημερινή απομόνωση του βρέφους το μαθαίνει να μεγαλώνει μοναχικά, δηλαδή με τον εαυτό του

Μαθαίνει το παιδί να ζει με τον εαυτό του, να μην αποζητά τη συντροφιά προσώπων, να μη δυσανασχετεί όταν δεν έχει την απαιτούμενη αλληλεπίδραση. Αδιαφορεί στην κοινωνική επικοινωνία και ανταπόκριση, δείχνει να δυσανασχετεί όταν προσπαθήσουμε να του προσφέρουμε εγγύτητα, τρυφερότητα, φροντίδα.

Οι κοινωνικοσυναισθηματικές του ικανότητες αντί να ενισχυθούν μειώνονται, συρρικνώνονται

Το βρέφος σε μια κρίσιμη περίοδο της ανάπτυξής του αντί να δεχτεί πολλά ερεθίσματα και να συνδεθεί με το κοινωνικό του περιβάλλον, αντίθετα απομονώνεται μπροστά σε μια οθόνη, βιώνει μια αποκοπή και μαθαίνει να ζει χωρίς να αποζητά την κοινωνική επικοινωνία και αλληλεπίδραση. Επικοινωνεί μόνο όταν αυτό θέλει να ικανοποιήσει μια δική του ανάγκη. Συχνά, αγνοεί τα λεκτικά παραγγέλματα «φέρε μου την κούκλα σου», δε γυρίζει πάντα ή αμέσως στο όνομά του, δείχνει να αγνοεί τους ανθρώπους που το περιβάλλουν. Χαρακτηριστικά, οι γονείς περιγράφουν ότι του μιλάς και «δε σου δίνει προσοχή» ερμηνεύοντας την αντίδραση αυτή ότι «είναι προσηλωμένο σε αυτό που κάνει».

Συχνά, οι επιστήμονες αναγγέλλουν νέες και πιο αυστηρές κατευθυντήριες οδηγίες όσον αφορά το χρόνο μπροστά στην τηλεόραση

Όλοι οι ειδικοί που ασχολούνται με το παιδί και τις παιδικές διαταραχές, ανάμεσά τους και ο κύριος Μαντούδης, συστήνουν στους γονείς τηλεόραση με μέτρο, αλλά και μεγάλη προσοχή στην ποιότητα των εκπομπών ως προς το περιεχόμενο. Η πολύωρη έκθεση των νηπίων και των παιδιών προσχολικής ηλικίας σε οθόνες μπορεί να αυξήσει την προδιάθεση αυτών των παιδιών να παρουσιάσουν αυτισμό, αλλά και φοβίες.

Τι είδους προγράμματα στην τηλεόραση είναι η δεύτερη ερώτηση

• Τα εκπαιδευτικά προγράμματα είναι ωφέλιμα για τα παιδιά, αλλά δεν κερδίζουν εύκολα το ενδιαφέρον τους. Δύσκολα πείθεται ένα παιδί να παρακολουθήσει εκπαιδευτικό πρόγραμμα.
• Τα νήπια γοητεύονται από την παρακολούθηση της τηλεόρασης λόγω της γρήγορης εναλλαγής των εικόνων
• Τα νήπια εκστασιάζονται και προσηλώνονται στην εικόνα λόγω της γρήγορης εναλλαγής των σκηνών, αλλά και της φωτεινότητας και των εφέ. Ο συνδυασμός των παραπάνω κινηματογραφικών τεχνικών δημιουργεί αισθήματα δράσης. Ο μικρός θεατής παρακολουθεί ακόμα και αν δεν κατανοεί τι βλέπει, διότι κεντρίζεται η προσοχή του από τη γρήγορη κίνηση.

Η γνώμη του ειδικού

Ζούμε σε μια εποχή γεμάτη με νέες τεχνολογίες που ασφαλώς κάνουν την ζωή μας πιο εύκολη, ευχάριστη, διασκεδαστική. Παράλληλα όμως, μας τίθενται διλήμματα όσον αφορά πόσο μπορούμε να τις χρησιμοποιούμε ώστε να μη γίνουν επιβλαβείς. Καλό θα ήταν να κρατάμε σε όλα το μέτρο.

Στέλιος Μαντούδης
Αναπτυξιακός Εργοθεραπευτής
Επιστημονικά Υπεύθυνος των Αναπτυξιακών Κέντρων Mandou
www.mandou.gr