Ελπίδες από τον «βηματοδότη» στον νωτιαίο μυελό παραπληγικής

Η 38χρονη μπορεί να σηκωθεί, να σταθεί και να κάνει βήματα με τη βοήθεια τροχήλατου περιπατητήρα

Ένας άνθρωπος νέος που θέλει να σταθεί στα πόδια του ξανά, να κυνηγήσει τα παιδιά του, να παίξει κρυφτό, να τρέξει στην παραλία, δεν σταματάει ποτέ να ελπίζει. Η επιστήμη προχωράει. Βασιζόμαστε στην επιστήμη και πιστεύω ότι θα τα καταφέρω και θα κυνηγήσω ξανά τα παιδιά μου». Η δήλωση αυτή έρχεται από μια 38χρονη γυναίκα, η οποία επί πέντε χρόνια έμεινε παραπληγική και σε αναπηρικό αμαξίδιο, μετά μια πτώση από μεγάλο ύψος, όπου υπέστη βαρύτατο τραυματισμό του νωτιαίου μυελού και απώλεια αισθητικότητας από τον ομφαλό και κάτω. Λόγω της βλάβης αδυνατούσε να σταθεί όρθια και να περπατήσει.

Σήμερα, μπορεί να σηκωθεί, να σταθεί, να περπατήσει με τη βοήθεια ενός τροχήλατου περιπατητήρα, αυξάνοντας μέρα με την ημέρα την απόσταση που κάνει. Αυτό που έχει αλλάξει είναι ότι πριν από οκτώ μήνες υπεβλήθη στην καινοτόμο θεραπεία της ηλεκτρικής διέγερσης νωτιαίου μυελού. Είναι η πρώτη ασθενής στην οποία εφαρμόζεται επιτυχώς η θεραπεία στη χώρα μας και μία από τις ελάχιστες που έχουν αντιμετωπισθεί διεθνώς. Οπως εξηγεί ο ομότιμος καθηγητής Νευροχειρουργικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, επ. πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Λειτουργικής Νευροχειρουργικής και μέλος της Παγκόσμιας Ακαδημίας Νευροχειρουργικής Δαμιανός Σακκάς, που διενήργησε τη χειρουργική επέμβαση μαζί με την ομάδα του, η μέθοδος αφορά στην τοποθέτηση ενός μόνιμου συστήματος συνεχούς διέγερσης του νωτιαίου μυελού, κατ’ αναλογία του βηματοδότη της καρδιάς. Με αυτό το σύστημα είναι εφικτή η βελτίωση της διεγερσιμότητας των νωτιαίων αισθητικών και κινητικών δικτύων, η ευόδωση των σημάτων και εντολών του εγκεφάλου προς τον νωτιαίο μυελό, η επιστράτευση επαρκούς αριθμού νευρομυϊκών μονάδων και η αναβάθμιση των αποτελεσμάτων της φυσικοθεραπείας.

Ο κ. Σακκάς εξηγεί ότι «αυτό που δεν ξέραμε παλιότερα είναι ο αυτόματος χαρακτήρας της βάδισης, ότι δηλαδή η σύσπαση των μυών και η εναλλαγή “σηκώνεται το ένα πόδι, πατάει το άλλο” είναι ένα αυτοματοποιημένο πρόγραμμα. Δεν το σκεφτόμαστε. Και όλο αυτό ελέγχεται από το κέντρο βάδισης που βρίσκεται στην οσφυϊκή μοίρα του νωτιαίου μυελού, στο ύψος της ζώνης. Από τον εγκέφαλο παίρνουμε εντολές για να ενεργοποιηθεί η διαδικασία και για να του δώσει μια ποιότητα, π.χ. πιο γρήγορο βάδισμα, πιο χορευτικό, πιο αθλητικό. Αλλά το βασικό, χονδροειδές, ρομποτικό βάδισμα γίνεται αυτόματα από το κέντρο βάδισης, το οποίο στην περίπτωση της ασθενούς είχε επηρεαστεί σε σημαντικό βαθμό από το τραύμα. Aλλά όχι τόσο που να μην μπορούμε να το ενεργοποιήσουμε με το σύστημα που τοποθετήθηκε».

Ο καθηγητής συνεχίζει: «Στις περιπτώσεις που μια βλάβη νωτιαίου μυελού είναι ολική, δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι. Στις άλλες περιπτώσεις, θα υπάρχουν νευρικές ίνες μέσα στον νωτιαίο μυελό που θα έχουν καταστραφεί οριστικά, ίνες που θα έχουν διασωθεί πλήρως και μια ενδιάμεση κατηγορία, ίνες που θα έχουν τραυματιστεί και είναι ανενεργές αλλά δυνητικά ενεργοποιήσιμες. Και επιτυγχάνοντας με το σύστημα να ενεργοποιήσουμε αυτές τις ίνες, δημιουργούμε αθροιστικά έναν επαρκή ποσοτικά αριθμό ενεργών νευρομυϊκών μονάδων, τόσων που να επιτρέπουν στον ασθενή να έχει αντιβαρική κίνηση, δηλαδή να μπορεί να στηρίξει το βάρος του. Εάν γίνει αυτό, μετά αρχίζει και η διαδικασία της βάδισης».

Η επέμβαση περιελάμβανε ένα δοκιμαστικό στάδιο, κατά το οποίο τοποθετήθηκαν ηλεκτρόδια στον νωτιαίο μυελό της ασθενούς προκειμένου να φανεί εάν θα ανταποκριθεί στην επέμβαση. «Όταν διαπιστώθηκε ότι υπήρχε ικανοποιητική ανταπόκριση, προχωρήσαμε στην κύρια επέμβαση με την τοποθέτηση στην περιοχή του νωτιαίου μυελού ενός μόνιμου συστήματος συνεχούς διέγερσης, κατ’ αναλογία του καρδιακού βηματοδότη», επισημαίνει ο κ. Σακκάς. Το σύστημα αποτελείται από ηλεκτρόδια διέγερσης (συνδέονται με τον νωτιαίο μυελό), ηλεκτρόδια σύνδεσης και τον νευροδιεγέρτη. Βέβαια, για να υπάρξει ένα θετικό αποτέλεσμα έχουν μεγάλη σημασία η ενδελεχής μελέτη του ασθενούς, η επιτυχής τεχνικά εμφύτευση και σύνδεση του διεγέρτη με τον νωτιαίο μυελό, ο ακριβής προγραμματισμός του νευροδιεγέρτη και η εφαρμογή εντα-τικής φυσικοθεραπείας.

Πηγή: kathimerini.gr