Σοκάρει ο αριθμός των ατόμων που δεν λαμβάνουν τα φάρμακα που τους έχουν συνταγογραφηθεί στη σωστή δόση ή συχνότητα – ή δεν τα λαμβάνουν καθόλου. Μάθετε τρόπους ώστε η διαδικασία να γίνει λιγότερο κοπιαστική

Πριν από έξι δεκαετίες, η Mary Poppins τραγουδούσε μελωδικά πως μία κουταλιά ζάχαρη αρκεί για να πάει κάτω το φάρμακο. Η πραγματικότητα όμως είναι λίγο πιο περίπλοκη: η πικρή γεύση δεν είναι το μόνο που μπορεί να μας αποθαρρύνει από το να πάρουμε ένα φάρμακο, και υπάρχουν πολλοί παραπάνω από έναν τρόποι για να διευκολύνουν τη διαδικασία.

Στις μισές περίπου περιπτώσεις, οι ασθενείς επιλέγουν από μόνοι τους να τροποποιήσουν την ποσότητα, το πόσο συχνά ή για πόσο διάστημα θα λαμβάνουν ένα φάρμακο – ή ακόμη και εάν θα το λάβουν ή όχι. Στην πράξη, 20% με 30% των νέων συνταγών δεν εκτελούνται ποτέ, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC).

Αυτή η μη συμμόρφωση (όπως αποκαλείται) μπορεί να αποτελέσει σοβαρή απειλή για την υγεία σας, λέει η δρ Suzanne Salamon, κλινική επικεφαλής Γεροντολογίας στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Beth Israel Deaconess Medical Center. Συνδέεται με περίπου 125.000 θανάτους στις Ηνωμένες Πολιτείες ετησίως, σύμφωνα με το CDC.

«Ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων δεν λαμβάνουν τα φάρμακά τους σύμφωνα με τις οδηγίες», λέει η δρ Salamon. «Το ζήτημα είναι σοβαρό και, δυστυχώς, μπορεί εύκολα να συμβεί χωρίς να το καταλάβει κανείς. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν να παραδεχτούν ότι δεν λαμβάνουν τα χάπια τους».

Λόγοι της μη συμμόρφωσης

Περίπου τρία τέταρτα των Αμερικανών ηλικίας 50 με 64 ετών λαμβάνουν συνταγογραφούμενα φάρμακα, μια αναλογία που ανεβαίνει στους εννέα στους δέκα για τα άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω. Αυτό μεταφράζεται σε πολλές ευκαιρίες και αιτίες για λάθη. Η δρ Salamon ξεχωρίζει τις συνήθεις εξηγήσεις που δίνουν οι ασθενείς για τους λόγους που δεν λαμβάνουν τα φάρμακά τους:

Υπερβολικός αριθμός. Εάν ο γιατρός σάς έχει συνταγογραφήσει πολλά φάρμακα, αυτό μπορεί να σας καταβάλλει, ιδίως εάν χρειάζεται να λαμβάνετε το καθένα σε διαφορετική ώρα της ημέρας. «Μερικές φορές το φορτίο των φαρμάκων γίνεται τόσο μεγάλο, που οι ασθενείς τα σταματούν όλα», λέει.

Κουραστικές παρενέργειες. Από κράμπες στα πόδια μέχρι ναυτία, αύξηση βάρους και άλλες, το εύρος των ανεπιθύμητων δράσεων από τις αγωγές με συνταγογραφούμενα φάρμακα είναι τεράστιο. «Κάθε φάρμακο που λαμβάνουμε έχει κάποιου είδους παρενέργεια, και ορισμένοι άνθρωποι έχουν πραγματική ευαισθησία σε αυτές», λέει.

Απουσία συμπτωμάτων. Εάν συνολικά αισθάνεστε καλά, μπορεί να μη σκεφτείτε ότι ένα συνταγογραφούμενο φάρμακο είναι απαραίτητο. «Εάν κανείς δεν έχει εξηγήσει στον ασθενή γιατί χρειάζεται να λαμβάνει ένα φάρμακο, πολλοί δεν θα το κάνουν», λέει η δρ Salamon.

Έξοδα. Κάποιοι άνθρωποι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να εκτελέσουν τη συνταγή τους ή αναγκάζονται να πάρουν λιγότερα χάπια, ώστε οι προμήθειές τους να κρατήσουν περισσότερο. «Το κόστος αποτελεί πολύ σημαντικό παράγοντα», λέει.

Οι γιατροί συχνά µπορούν να βελτιώσουν το πρόγραµµα των δοσολογιών συνταγογραφώντας εναλλακτικά σκευάσµατα µακράς δράσης ή συνδυασµό φαρµάκων.

Αφηρημάδα. Αυτό μπορεί να συμβεί στον καθένα, αλλά είναι συχνότερο μεταξύ ατόμων με προβλήματα μνήμης. «Εάν δεν υπάρχει ένα μέλος της οικογένειας που να τους παρακολουθεί στενά ή εάν οι ασθενείς δεν έχουν συζητήσει με τον γιατρό τους, μπορεί να είναι δύσκολο να ανακαλύψουμε ότι ξεχνούν να λάβουν τα φάρμακά τους», επισημαίνει.

Κατάθλιψη. «Όταν κανείς παθαίνει κατάθλιψη, μερικές φορές σηκώνει τα χέρια ψηλά και λέει “τι νόημα έχει;”. Είναι πολύ σημαντικό να αντιμετωπίσουμε αυτό το αίσθημα της απελπισίας», λέει η δρ Salamon.

Κάνοντας τη διαδικασία ευκολότερη

Είναι καίριας σημασίας να ενημερώσετε τον γιατρό σας εάν δεν λαμβάνετε τα συνταγογραφημένα φάρμακά σας και γιατί. Αρχικά ζητήστε του/της να επανεξετάσει τον κατάλογο των φαρμάκων σας, δεδομένου ότι η κατάργηση μιας συνταγής μπορεί να είναι εξίσου σημαντική για την υγεία σας με την έναρξη ενός νέου, απαραίτητου συνταγογραφούμενου φαρμάκου.

«Σε ορισμένους ασθενείς έχουν χορηγηθεί φάρμακα χρόνια πριν και δεν τα χρειάζονται πλέον», λέει η δρ Salamon. «Συζητήστε με τον γιατρό σας ποια φάρμακα θα μπορούσατε πραγματικά να καταργήσετε».

Επίσης, δοκιμάστε τους παρακάτω τρόπους ώστε να τηρείτε ευκολότερα τη φαρμακευτική αγωγή σας:

Επιζητήστε την ευελιξία. Οι γιατροί συχνά μπορούν να βελτιώσουν το πρόγραμμα των δοσολογιών μειώνοντας τις φορές που θα λαμβάνετε ένα φάρμακο ημερησίως, συνταγογραφώντας εναλλακτικά σκευάσματα μακράς δράσης ή συνδυασμό φαρμάκων. «Η αλλαγή της δοσολογίας όλων των φαρμάκων σε μία φορά την ημέρα δεν είναι πάντα ιδανική, αλλά είναι συχνά εφικτή», λέει.

Διερευνήστε λιγότερο ακριβές επιλογές. «Ο γιατρός σας ίσως να είναι σε θέση να σας βρει μια οικονομικότερη εναλλακτική», σημειώνει.

Χρησιμοποιήστε μια θήκη για χάπια. Μια θήκη για την οργάνωση των χαπιών σάς δίνει τη δυνατότητα να μοιράσετε τις δόσεις για μία εβδομάδα κάθε φορά. Έπειτα, κάθε άδεια θέση επιβεβαιώνει ότι θυμηθήκατε να πάρετε τα χάπια σας. Ορισμένες θήκες χαπιών περιλαμβάνουν θέσεις για πολλαπλές δόσεις σε διάφορες ώρες της ημέρας και είναι άμεσα διαθέσιμες σε καταστήματα και στο διαδίκτυο.

Εντοπίστε τις δόσεις μέσω της τεχνολογίας. Αντικαταστήστε τα κλασικά καπάκια των συσκευασιών με καπάκια χρονοδιακόπτες. Στις ΗΠΑ διατίθενται σε φαρμακεία ή στο διαδίκτυο και περιλαμβάνουν ενσωματωμένο χρονοδιακόπτη που ανιχνεύει πότε πήρατε τελευταία φορά το φάρμακό σας και σας ειδοποιεί όταν έρθει η ώρα για την επόμενη δόση.

Πηγή: Harvard Health Publishing/ kathimerini.gr

• Ετικέτες λήψη φαρμάκων, φάρμακα