Γυναίκες, ΛΟΑΤΚΙ+, ΑμεΑ και άτομα διαφορετικής καταγωγής: τα ψηφοδέλτια των κομμάτων είναι φέτος πιο συμπεριληπτικά από ποτέ, παρότι ο δρόμος για την ισότητα παραμένει μακρύς.

ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ ΠΛΕΟΝ ΣΤΟ 2023, και η συζήτηση για την ορατότητα και την εκπροσώπηση της πληθώρας των κοινωνικών ομάδων και μειονοτήτων που συνθέτουν την ελληνική κοινωνία, ευτυχώς, έχει πλέον ανοίξει για τα καλά. 

Το βλέπουμε να συμβαίνει σταδιακά στον δημόσιο διάλογο, όπου κοινωνικές ομάδες που μέχρι πρότινος ήταν αόρατες διεκδικούν με δυναμισμό τον χώρο τους. Το βλέπουμε να αντανακλάται, δειλά-δειλά, και σε θέσεις ισχύος στην επιχειρηματικότητα, τον πολιτισμό και τον αθλητισμό. 

Περισσότερο από ποτέ το βλέπουμε επιτέλους και στα ψηφοδέλτια των παρατάξεων, εκεί όπου για χρόνια τα άτομα που ανήκουν στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα αντιμετωπίζουν κάποια αναπηρία ή έχουν διαφορετική καταγωγή και εθνικότητα παρέμεναν σε ένα καθεστώς αποκλεισμού και πολιτικής αφάνειας, και ας βρίσκονταν πλέον παντού ανάμεσά μας.

Δεν έχει σημασία αν η συμπερίληψη στα ψηφοδέλτια των κομμάτων γίνεται κυρίως στο πλαίσιο της προσέλκυσης ψήφων εν όψει των εκλογών, η εκπροσώπηση από μόνη της είναι ένας από τους σημαντικότερους μοχλούς αλλαγής και κοινωνικής προόδου. Όπως έχει αποδειχθεί πολλές φορές στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη, η αντιπροσώπευση κοινωνικών ομάδων στην ενεργό πολιτική σκηνή οδηγεί με στατιστική βεβαιότητα σε πιο συμπεριληπτικές πολιτικές και πρωτοβουλίες. 

Ταυτόχρονα, οι υποψηφιότητες αυτές δημιουργούν από μόνες τους σημαντικά κοινωνικά πρότυπα και κοινωνικές προσδοκίες. Ένα ΛΟΑΤΚΙ+ παιδί, ένας ανάπηρος έφηβος, μια Ελληνίδα Ρομά ή ένας άνθρωπος διαφορετικής φυλής αισθάνονται πιο ενταγμένοι στο ελληνικό κράτος, νιώθουν πως κι εκείνοι μπορούν να συμμετάσχουν και να συνεισφέρουν στα κοινά, γεγονός που θα οδηγήσει σε μια πιο ανοιχτή, συμπεριληπτική και, εν τέλει, πιο αρμονική κοινωνία.

Φυσικά, παρά τη σημαντική πρόοδο, οι κοινωνικοί αποκλεισμοί επιμένουν στην Ελλάδα. Τα περισσότερα προεκλογικά πάνελ υποψηφίων στα ελληνικά κανάλια παραμένουν ανδροκρατούμενα. Αρκετοί ΛΟΑΤΚΙ+ υποψήφιοι δεν προβάλλονται με τον ίδιο ενθουσιασμό από τις παρατάξεις με τις οποίες κατεβαίνουν. Οι περισσότεροι υποψήφιοι με αναπηρία έχουν να αντιμετωπίσουν αμέτρητα προβλήματα προσβασιμότητας, ενώ τα άτομα διαφορετικής καταγωγής που ζητούν την ψήφο μας σκοντάφτουν μονίμως τους τοίχους των προκαταλήψεων και των στερεοτύπων. Γι’ αυτό και έχει ιδιαίτερη αξία να αναδείξουμε τις εν λόγω υποψηφιότητες των μεγάλων παρατάξεων, όχι απαραίτητα για να ελέγξουμε ποια κόμματα τσέκαραν επιτυχώς τα κουτάκια της συμπερίληψης αλλά για να συμβάλουμε με τον τρόπο μας στην ορατότητα και στη βελτίωση της ποιότητας της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας.

Γυναίκες: Τα κόμματα ξεπερνούν τα όρια της ποσόστωσης

Η συζήτηση αυτή, φυσικά, οφείλει να ξεκινήσει από τις γυναίκες, οι οποίες συγκριτικά με την υπόλοιπη Ευρώπη υποεκπροσωπούνται διαχρονικά στην ελληνική πολιτική σκηνή τόσο στα ψηφοδέλτια όσο και στα βουλευτικά έδρανα αλλά και στη σύνθεση των κυβερνήσεων. Το πρόβλημα προσπάθησε να αντιμετωπίσει το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε το 2018 και τέθηκε σε ισχύ από τις εκλογές του 2019, το οποίο καθιέρωσε υποχρεωτική ποσόστωση 40% για την εκπροσώπηση κάθε φύλου στα ψηφοδέλτια των κομμάτων ανά περιφέρεια, έναντι του 1 προς 3 που ίσχυε μέχρι εκείνη τη στιγμή.

Το ευτύχημα στις φετινές εκλογές είναι πως στο κομμάτι της ποσόστωσης στα ψηφοδέλτια όσον αφορά τις γυναίκες, τα περισσότερα κόμματα δεν αρκέστηκαν στο μίνιμουμ που επιβάλλει ο νόμος. Το 42% των υποψηφίων στα φετινά ψηφοδέλτια της Νέας Δημοκρατίας είναι γυναίκες, καθώς και οκτώ από τις δεκαπέντε συνολικά υποψηφιότητες του ψηφοδελτίου επικρατείας. Σχεδόν πλήρη ισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα έχουν κατορθώσει να πετύχουν τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όπως και το Μέρα25, που μας πληροφορούν πως στα ψηφοδέλτιά τους η εκπροσώπηση των γυναικών αγγίζει το 50%. Στα ψηφοδέλτια του ΠΑΣΟΚ, το ποσοστό της εκπροσώπησης των γυναικών αγγίζει το 44%, ενώ το ποσοστό των υποψήφιων γυναικών στα ψηφοδέλτια του ΚΚΕ φτάνει το 43%.

ΛΟΑΤΚΙ+: Περιορισμένα άλματα στην εκπροσώπηση, στην Αθήνα

Ομολογουμένως, την τελευταία τετραετία η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα έκανε πρωτοφανή άλματα αναφορικά με την ορατότητα και την εκπροσώπησή της στην πολιτική σκηνή, γεγονός που αποτυπώνεται και στα φετινά ψηφοδέλτια των παρατάξεων. Από την άλλη, ο δρόμος για την ισότητα και την εξάλειψη της ομοφοβίας, της τρανσφοβίας και των προκαταλήψεων στην πολιτική παραμένει μακρύς. Όπως προέκυψε και από την επικοινωνία μας με όλες τις παρατάξεις, «ΛΟΑΤΚΙ+ υποψήφιοι υπάρχουν, και είναι μάλιστα πολλοί, ωστόσο δεν επιθυμούν όλες και όλοι να το γνωστοποιήσουν».

Όσον αφορά, λοιπόν, τις ανοιχτά ΛΟΑΤΚΙ+ υποψηφιότητες, η Νέα Δημοκρατία κατεβάζει τον πρώτο ανοιχτά ΛΟΑΤΚΙ+ υποψήφιο στην ιστορία της παράταξης, τον Ποσειδώνα Γιαννόπουλο, στον Νότιο Τομέα. Ο ΣΥΡΙΖΑ εκπροσωπεί την κοινότητα μέσω των υποψηφιοτήτων του Κωνσταντίνου Αλευρά, ο οποίος επίσης διεκδικεί μια βουλευτική έδρα στον Νότιο Τομέα, καθώς και του Αντώνη Ρόμπου στην Α’ Αθηνών. Τα πιο συμπεριληπτικά ψηφοδέλτια για τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα κατέχει το Μέρα25, με τις υποψηφιότητες της Μαριανέλλας Κλώκα στη Δυτική Αττική, του Αντώνη Σιγάλα στον Νότιο Τομέα και, φυσικά, της Πάολας Ρεβενιώτη στην Α’ Αθηνών, της μοναδικής τρανσέξουαλ υποψηφίας στις φετινές βουλευτικές εκλογές. 

Απ’ όσο μπορούμε να γνωρίζουμε, ούτε στο ΚΚΕ ούτε και το ΠΑΣΟΚ υπάρχουν υποψηφιότητες ατόμων που είναι ανοιχτά ΛΟΑΤΚΙ+. Υπάρχει, επίσης, ένα ακόμα χρήσιμο συμπέρασμα όσον αφορά τις προκλήσεις που εξακολουθεί αντιμετωπίζει η κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+ στον δρόμο για την ισότιμη πολιτική της εκπροσώπηση: και οι έξι ανοιχτά queer υποψήφιοι κατεβαίνουν στο λεκανοπέδιο της Αττικής.

Αυξάνονται οι υποψηφιότητες των ατόμων με αναπηρία

Ακόμα πιο ενθαρρυντική είναι η τάση της εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρία στα ψηφοδέλτια των παρατάξεων, και μάλιστα σε ολόκληρο το εύρος της ελληνικής πολιτικής σκηνής. Η Νέα Δημοκρατία επέλεξε, στον Νότιο Τομέα, τη Δήμητρα Αράπογλου, που το 2007 εκλέχθηκε με τον ΛΑΟΣ ως η πρώτη κωφή βουλευτής στην ιστορία του ελληνικού Κοινοβουλίου, ενώ στην Α’ Αθηνών κατεβαίνουν η Φαίδρα Τσαλαχούρη, συντονίστρια της Γραμματείας ΑμεΑ του κόμματος, καθώς και ο Χρήστος Δαγρές, καθηγητής νοηματικής γλώσσας. 

Στην έκτη θέση του ψηφοδελτίου επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται η Τζένη Λειβαδάρου, ερευνήτρια με μυϊκή δυστροφία, που μάλιστα είχε συναντηθεί με τον Στίβεν Χόκινγκ μετά από δική του πρωτοβουλία, ενώ στις υποψηφιότητες των ατόμων με αναπηρία προστίθενται ο πρώην υπουργός Παναγιώτης Κουρουμπλής στον Δυτικό Τομέα, η πρωταθλήτρια Παρατριάθλου Κατερίνα Σαράντη στα Δωδεκάνησα, καθώς και η μητέρα παιδιού με αυτισμό, ακτιβίστρια και δικηγόρος Αρετή Μπατά στην Α’ Θεσσαλονικής.

Στα ψηφοδέλτια του ΠΑΣΟΚ βρίσκονται η Ανθή Λιάγκου, Βορειοηπειρώτισσα παραολυμπιονίκης, η οποία διεκδικεί μια έδρα στα Γιάννενα, καθώς και η Μαρία Βαμβακίδου, πρώην μέλος της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής του ΑΠΘ, όπου και ανέπτυξε έντονη εθελοντική δράση, που κατεβαίνει στη Δράμα. Στο ΚΚΕ υπάρχουν τρεις υποψηφιότητες ατόμων με αναπηρία: ο Χάρης Χουρδάκης, επικεφαλής της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα Αναπήρων και μέλος του Δ.Σ. της Εθνικής Ομοσπονδίας Τυφλών, στην Α’ Αθήνας ο Γιάννης Χουβαρδάς, πρόεδρος του Συλλόγου Κινητικά Αναπήρων Σερρών, καθώς και η Σωτηρία Μαραγκοζάκη, δημοσιογράφος και συγγραφέας, στον Έβρο.

Τέλος, στα ψηφοδέλτια του Μέρα25 βρίσκονται ο χρυσός παραολυμπιονίκης, Αθανάσιος Μπαράκας (Χανιά), ο αθλητής του παρολυμπιακού αθλήματος boccia, Βασίλης-Δημήτρης Ψαθάς (Μαγνησία), και ο γενικός γραμματέας της Τοπικής Ένωσης της Κεντρικής Μακεδονίας του Πανελληνίου Συνδέσμου Τυφλών, Τάσος Κουλίνας (Κιλκίς).

Ρεκόρ υποψηφίων διαφορετικής καταγωγής

Στα ύψη είναι φέτος και οι υποψηφιότητες ατόμων διαφορετικής καταγωγής, στο πλάι των πολλών υποψηφίων του απόδημου ελληνισμού, υποψηφίων της μουσουλμανικής μειονότητας και των παλιννοστούντων ομογενών. 

Συγκεκριμένα, στα ψηφοδέλτια της Νέας Δημοκρατίας βρίσκονται ο Σπύρος-Ρίτσαρντ Χαγκαμπιμάνα, πρώην αστυνομικός από το Μπουρούντι, που φιλοδοξεί να γίνει ο πρώτος μαύρος βουλευτής στην Ελλάδα και κατεβαίνει στην Β’ Πειραιά, η Μαριάμ Σακίμπ, Ελληνολίβυα που διεκδικεί μια έδρα στην Α’ Αθηνών, καθώς και η Ρομά Ισμήνη Λαζαροπούλου, γραμματέας Πανελλήνιου Μορφωτικού Συλλόγου Ελλήνων Αθιγγάνων, που κατεβαίνει στον Δυτικό Τομέα. 

Πληθώρα υποψηφιοτήτων άλλης εθνικότητας και καταγωγής βρίσκεται και στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ, συγκεκριμένα ο γεννημένος στην Κένυα Νικόδημος Μάινα Κινυούα, ο οποίος έχει έντονη παρουσία στην κοινωνία των πολιτών και κατεβαίνει στην Α’ Αθηνών, οι γεννημένοι στην Αλβανία Κοτζάι Αντιλιάν (Β’ Πειραιώς), Άγγελος-Διονύσιος Γιαχολάι (Εύβοια) και Βιόλα Μακρίνα Κώστη (Β’ Θεσσαλονίκη), η Ελληνοκογκολέζα Αγγελική Λεβέντη (Ανατολική Αττική) και η Μαρία Τζαμπάζη, μέλος της Πανελλαδικής Συνομοσπονδίας Ελλήνων Ρομά ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ.

Στα ψηφοδέλτια του ΠΑΣΟΚ βρίσκονται ο παλαιστινιακής καταγωγής δικηγόρος Μισέλ Αμπού Χάντμπα (Ηλεία) και ο αλβανικής καταγωγής Φατός Μάλαϊ (Α’ Αθήνας). Το ΚΚΕ κατεβάζει τον Γιάννη Μάντζα, επιστημονικό συνεργάτη της ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ (Α’ Θεσσαλονίκης), τον Έντρι Νέζα (Α’ Αθήνας) και την Σιντορέλλα Κάλθι (Ρέθυμνο) από την Αλβανία, την Κωνσταντίνα Κούνεβα (Α’ Αθήνας) και τον Γιώργο Πομάσκι (Βόρειος Τομέας) από τη Βουλγαρία, και τον Οδυσσέα-Τζαμάλ Μαάιτα (Β’ Θεσσαλονίκης) από την Ιορδανία.

Τέλος, στα ψηφοδέλτια του Μέρα25 βρίσκονται οι Αγιούμπι Σάντι (Α’ Αθηνών) από τον Λίβανο, η Σνέζανα Στογιάνοβιτς (Αργολίδα) από τη Σερβία, ο Τζαμπέρ Ταϊσήρ (Ηλεία), η Βρετανή Γουέντι Κόπεϊτζ (Αρκαδία), η Ελληνογαλλίδα Δομινίκη Μπάρνεϋ-Μαθιουδάκη (Ηράκλειο), η δεύτερης γενιάς μετανάστρια από τη Γιουγκοσλαβία Μαρία Μίτροβιτς (Φλώρινα) και η Ελληνοπαλαιστίνια Μαίρη-Ντόρις Χακίμ-Πιπεράκη (Χανιά).

Μεγάλο επίτευγμα, λοιπόν, τα φετινά και εμφανώς πιο συμπεριληπτικά ψηφοδέλτια των παρατάξεων. Μένει να φανεί αν οι ψηφοφόροι θα αγκαλιάσουν αυτή την προσπάθεια ορατότητας και ισότητας και θα στηρίξουν τις εν λόγω υποψηφιότητες.

(*Η συλλογή των στοιχείων έγινε κατόπιν επικοινωνίας με τις παρατάξεις, ωστόσο, λόγω του περιορισμένου χρόνου και ορισμένων άλλων καθυστερήσεων, ενδέχεται να μην είναι πλήρης.)

Πηγή: lifo.gr

• Ετικέτες ΑΜΕΑ, Εκλογές 2023, ΛΟΑΤΚΙ