Στις αναπτυγμένες χώρες, η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης έφερε στο προσκήνιο την άνοια (α στερητικό + νους) με πιο συχνή μορφή τη νόσο Αλτσχάιμερ. Παγκοσμίως, στις μέρες μας υπάρχουν 50 εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν με άνοια,  αριθμός που θα αυξηθεί δραματικά στο μέλλον, λόγω της αύξησης του προσδόκιμου επιβίωσης.

Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο συχνή αιτία άνοιας (60-70% του συνόλου). Άλλες νοσολογικές οντότητες που οδηγούν σε άνοια είναι η αγγειακή άνοια (άνοια λόγω εγκεφαλικών επεισοδίων), η Παρκινσονική άνοια (άνοια ως αποτέλεσμα της νόσου του Πάρκινσον), η άνοια με σωμάτια Lewy, η  μετωποκροταφική άνοια κλπ.

Οι αιτίες του Αλτσχάιμερ δεν είναι συνολικά γνωστές. Οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου είναι η γενετική προδιάθεση και η αύξηση της ηλικίας.
Η έναρξη της νόσου Αλτσχάιμερ είναι αργή και προοδευτική, με τα συμπτώματα να εκδηλώνονται με διαφορετικό τρόπο σε κάθε άτομο και να επιδεινώνονται με την πρόοδο της νόσου. Συνήθως, αλλά όχι απαραίτητα, οι διαταραχές της μνήμης είναι το πρωιμότερο σύμπτωμα, ακολουθούμενο από τα υπόλοιπα. Τα άλλα ανοϊκά σύνδρομα εμφανίζουν παρόμοια προϊούσα εκπτωτική εικόνα.

Σύμφωνα με τη κα Μαρία Τσατάλη, Εργαζόμενη στο Κέντρο Ημέρας «Άγιος Ιωάννης» εταιρείας Αλτσχάιμερ Ελλάδας, η άνοια απασχολεί ολοένα και περισσότερους ανθρώπους, καθώς έχει ανεβεί το προσδόκιμο ζωής και συνήθως είναι μία κατάσταση που έρχεται μαζί με το γήρας. Ο παράγοντες κινδύνου έχουν να κάνουν με την κληρονομικότητα, ωστόσο δεν είναι πολύ υψηλά τα ποσοστά, το περιβάλλον, κ.α., ενώ δεν υπάρχει ακόμη θεραπεία. Ωστόσο, τόνισε η κα Τσατάλη, τα τελευταία χρόνια διεξάγεται μεγάλη ερευνητική προσπάθεια, με στόχο την ανεύρεση περισσότερο αποτελεσματικών θεραπειών και υπάρχει μεγάλη αισιοδοξία στον επιστημονικό χώρο ότι στο όχι απώτερο μέλλον θα υπάρξουν φαρμακευτικές παρεμβάσεις πολύ αποτελεσματικότερες. Μέχρι τότε, η αυξημένη εγρήγορση και η ενημέρωση της κοινωνίας για όλες τις διαστάσεις της νόσου, είναι εξαιρετικά σημαντικά. Επισήμανε ακόμη ότι η έγκαιρη διάγνωση της άνοιας έχει σημασία, διότι η νόσος επηρεάζει όχι μόνο τον πάσχοντα αλλά και το οικογενειακό του περιβάλλον. Η πρώιμη διάγνωση δίνει τα χρονικά περιθώρια ενημέρωσης, αποδοχής της κατάστασης, διατήρησης της ποιότητας ζωής και προγραμματισμού για το μέλλον όλων αυτών των ατόμων. 

Η κα Τσατάλη ενημέρωσε ακόμη ότι ο μέσος όρος ηλικίας εμφάνισης της νόσου είναι τα 65 έτη, ενώ υπάρχουν προληπτικές εξετάσεις και τεστ μνήμης για μία ολοκληρωμένη και πολυεπίπεδη εικόνα. Πρόκειται για εξέταση αίματος με συγκεκριμένους δείκτες, όπως χοληστερίνη, τριγλυκερίδια, διότι οι αγγειακοί παράγοντες κινδύνου επιβαρύνουν τον εγκέφαλο, νευροαπεικόνιση με μαγνητική, καθώς και μία πιο εξειδικευμένη εξέταση βιοδεικτών. Σημαντικές είναι και οι ασκήσεις νοητικής ενδυνάμωσης, ενώ μόνο μετά τη διάγνωση συνταγογραφείται φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.

• Ετικέτες alzheimer, Αλτσχάιμερ, άνοια