Ανακοίνωση του Δικτύου Πολιτών Χίου. Ο άνθρωπος ΑμεΑ έχει μια ιατρική βλάβη – δεν είναι ανάπηρος. Ανάπηρο τον κάνει η Πολιτεία όταν στέκεται ανεπαρκής και αδιάφορη προς τις ιδιαίτερες λειτουργικές ανάγκες του.

Η λέξη ανάπηρος είναι κοινωνικός χαρακτηρισμός.
Και γι αυτό από την Πολιτεία θα πρέπει να ξεκινήσει η αλλαγή στην προσέγγιση των συμπολιτών μας ΑμεΑ.

Αλλά, πώς έχουν τα πράγματα στην Ελλάδα; Παρά την Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των αναπήρων που υπογράψαμε  το 2012 και την Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο «Ευρωπαϊκή Πράξη για την προσβασιμότητα» 2019/882, που έχουμε την υποχρέωση να ενσωματώσουμε στο εθνικό μας δίκαιο, είμαστε δυστυχώς πολύ πίσω.

Πολύ πίσω στην δημιουργία κοινωνικοπολιτικών δομών που θα βοηθήσουν τους μεν συμπολίτες μας ΑμεΑ να έχουν ισότιμες ευκαιρίες στη ζωή, τους δε υπόλοιπους να συμπεριλάβουμε τους ΑμεΑ ως ισότιμα μέλη της ανθρώπινης ποικιλομορφίας και της ανθρωπότητας.

Αυτό καταρχάς, οφείλεται – και από δω θα ξεκινήσουμε- στην ανεπάρκεια της Πολιτείας να ανταποκριθεί στα λειτουργικά γνωρίσματα των ΑμεΑ και να ικανοποιήσει τις ανάγκες τους.

Συγκεκριμένα οφείλεται στην ανεπάρκεια των υποδομών, κοινωνικών θεσμών, νομοθετικού, κοινωνικού και πολιτικού συστήματος. Η συνέπεια της πολιτειακής ανεπάρκειας είναι η σωματική ή πνευματική βλάβη -κατά το ιατρικό μοντέλο- να μετατρέπεται σε αναπηρία – κατά το κοινωνικό μοντέλο-.

Έτσι, το άτομο ΜΕΑ, οδηγείται σε κοινωνικό αποκλεισμό και εξαρτάται από την συμπονετική φιλανθρωπία φίλων και συγγενών για μια ζωή.

Συνηθίζουμε, βλέποντας ένα άτομο ΜΕΑ να επικεντρωνόμαστε στη βλάβη που έχει σαν να είναι αυτή το κυρίαρχο γνώρισμά του κι όχι το σύνολο της προσωπικότητάς του. Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί η πολιτεία -αλλά και όλοι εμείς- συνεχίζει πρακτικά να θεωρεί τα ΑμεΑ ως παρέκκλιση από την κυρίαρχη κανονικότητα θαρρείς και δεν είναι θεωρητικά κυρίαρχη η ιδέα της αποδοχής της διαφορετικότητας και της δυνατότητας παροχής ίσων ευκαιριών σε όλα τα άτομα που συμπεριλαμβάνονται στον κοινωνικό ιστό τοπικά και παγκόσμια.

Πράγματι, η θεωρία απέχει παρασάγγας από την πράξη. Μοιάζει, σαν να διδασκόμαστε την αποδοχή της ποικιλομορφίας και της διαφορετικότητας, να φλυαρούμε επ’ αυτής, να την χειριζόμαστε ως πεδίο άσκησης φιλανθρωπίας αλλά στην καθημερινή ζωή να βάζουμε ένα σύνολο από εμπόδια σε αυτούς τους συνανθρώπους μας που σίγουρα, δεν επέλεξαν την ιατρική τους  βλάβη, όπως δεν θα την επιλέξουμε κι εμείς αλλά μπορεί να μας τύχει ανά πάσα στιγμή.

Η κοινωνική επιβολή της αναπηρίας σχετίζεται με τον αποκλεισμό από:

• Την υγεία.
• Τον πολιτισμό.
• Την εκπαίδευση.
• Την εργασία.
• Την οικονομική ζωή.
• Τις υποδομές στο δομημένο, αλλά και το φυσικό περιβάλλον.

Η αναπηροποίηση επιβάλλεται από:

• Tα ανεπαρκή ή επισφαλή επιδόματα.
• Το υψηλό κόστος για τη φροντίδα της βλάβης ή της ασθένειας.

• Τις αναξιόπιστες και κακοποιητικές επιτροπές πιστοποίησης της αναπηρίας (ΚΕΠΑ).
• Το στίγμα της αντιπαραγωγικότητας και τις θεσμοποιημένες μορφές διάκρισης.

Τα ζητήματα που αφορούν στην καθημερινότητα των ατόμων με μακροχρόνιες, σωματικές, νοητικές, πνευματικές, ψυχικές και αισθητηριακές βλάβες χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης.

Η πολιτεία θα πρέπει σε κάθε τομέα να θεσμοθετήσει υποχρεωτικές διατάξεις που προβλέπουν την ισότιμη πρόσβαση των ΑμεΑ στην εργασία, την μόρφωση, την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, την κοινωνική και πολιτιστική ζωή, και το σπουδαιότερο, να ασκεί αυστηρό έλεγχο και κυρώσεις για την εφαρμογή τους.

Δημιουργώντας τις κατάλληλες υποδομές και σεβόμενη έμπρακτα τις ανάγκες των ΑμεΑ, η Πολιτεία ουσιαστικά διδάσκει και διαμορφώνει στους πολίτες την  κουλτούρα συμπερίληψής των ατόμων ΜΕΑ στον ζωντανό κοινωνικό ιστό. Καλλιεργούνται στους πολίτες, η ενσυναίσθηση, η αποδοχή, η αλληλεγγύη ο αλληλοσεβασμός, επί τόπου, στο πεδίο δράσης της καθημερινότητας και κάτω από την φροντίδα Κράτους Πρόνοιας της Πολιτείας

Ο στόχος πρέπει να είναι  να απομακρυνθούμε από την φιλανθρωπική προσέγγιση του ατόμου ΜΕΑ .Να νομοθετήσουμε και να πράξουμε με τρόπο ώστε  να του δοθεί η δυνατότητα να κερδίζει την αξιοπρέπεια και τον αυτοσεβασμό του σε ασφαλές και γενναιόδωρο πολιτειακό περιβάλλον, δηλαδή σε περιβάλλον φυσικό, αστικό, πολεοδομικό, νομικό, εργασιακό, πολιτιστικό που θα του επιτρέπει την ανάπτυξη της προσωπικότητάς του και την απόλαυση της χαράς της ζωής σύμφωνα με τις λειτουργικές ανάγκες του.

Η  προηγούμενη κυβέρνηση προχώρησε στη ψήφιση θετικών νομοθετημάτων. Αναφερόμαστε στο γεγονός δημιουργίας  στον ΟΠΕΚΑ του σύστηματος Ηλεκτρονικού Φακέλου Αναπηρίας, που ακολουθεί τον ανάπηρο και ενημερώνεται ηλεκτρονικά. Μπήκε έτσι τέλος σε μια ατέλειωτη γραφειοκρατία, ταλαιπωρία και καθυστέρηση στην διά ζώσης υποβολής εγγράφων, διαγνώσεων, εξετάσεων, αλλά και ορισμού ραντεβού στα ΚΕΠΑ για την απόδοση του ποσοστού αναπηρίας και κοινοποίησή του στον ΟΠΕΚΑ και ταυτόχρονα απαλλάσσονταν από την καταβολή ποσού  46 ευρώ του παραβόλου εξέτασης.

Το συγκεκριμένο σύστημα ξεκίνησε από την Αττική, επεκτάθηκε μετά στη Θεσσαλονίκη και την Πάτρα και επρόκειτο να καλύψει σταδιακά όλη την επικράτεια.

Η κυβέρνηση της Ν.Δ. πάγωσε την επέκταση του ηλεκτρονικού φακέλου του αναπήρου και, εν μέσω κορωνοϊού, εφαρμόζει τη διά ζώσης επαφή των δικαιούχων με τις υπηρεσίες για την έκδοση του προνοιακού τους επιδόματος. Επανέφερε έτσι, και στην αναπηρία, την προηγούμενη κακή κατάσταση αποδεικνύοντας ότι στόχος της εξαρχής ήταν να ακυρώσει όλες τις κατακτήσεις και τις θετικές μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και όχι να διευκολύνει την εξυπηρέτηση των ΑμεΑ .

Το Δίκτυο Πολιτών Χίου εκτιμά ότι  ο τομέας της τοπικής αυτοδιοίκησης μπορεί να παίξει πολύ σημαντικό ρόλο εδώ εφόσον θα υποστηριχτεί από το ανάλογο νομικό, οικονομικό και θεσμικό πλαίσιο.

Θα πρέπει να εργαστούμε προς:

• Την δημιουργία δρόμων, πεζοδρομίων και κτιρίων αληθινά προσβάσιμων για τα ΑμεΑ.
• Την δημιουργία πραγματικής πρόσβασης σε όλους τους χώρους των σχολικών μονάδων.
• Ποσόστωση συμμετοχής ΑμεΑ στα διοικητικά όργανα τοπικής αυτοδιοίκησης.
• Δημιουργία Επιτροπής Πιστοποίησης Αναπηρίας στο νησί μας που να λειτουργεί συστηματικά και να είναι προσαρμοσμένη κτιριακά και ψηφιακά στις κινητικές και αισθητηριακές ανάγκες των ΑμεΑ.
• Σε κάθε δημόσια υπηρεσία να δημιουργηθούν ειδικές θέσεις εξυπηρέτησης ΑμεΑ με ειδικά καταρτισμένο προσωπικό.
• Να υπάρχει η δυνατότητα ψηφιακής φωνητικής εξυπηρέτησης και φυλλάδια-έγγραφα σε γραφή BRAILLE.
• Να υπάρχει φωνητική σήμανση στους οδικούς σηματοδότες.
• Να ευαισθητοποιηθεί το κοινό της Χίου με ενημέρωση.
• Να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας με ποσόστωση στις δημοτικές επιχειρήσεις.
• Να επιδιωχθεί η δημιουργία σχολών τυφλών-κωφάλαλων(αρχικά τουλάχιστον σε επίπεδο περιφέρειας) ώστε να μην μετοικούν οι οικογένειες.
• Και το σπουδαιότερο που πονάει κάθε γονιό με παιδί ΑμεΑ: Τι θα γίνει το παιδί μου όταν γεράσω-πεθάνω; Εδώ μπορούν να δημιουργηθούν Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης (ΣΥΔ), όπου σε ένα διαμέρισμα θα μπορούν να μένουν 2-3 άτομα ΜΕΑ με έναν εργαζόμενο-βοηθό για το κάθε ΑΜΕΑ ή Στέγες Ανεξάρτητης Διαβίωσης (ΣΑΔ) για πιο ελαφρές περιπτώσεις ή ζευγάρια με ένα βοηθό.

Η πρόβλεψη αυτή από τον Δήμο συνιστά μια καινοτόμο δράση που ήδη αριθμεί περίπου 65 Στέγες στην Αθήνα, και πραγματικά θα ανακουφίσει όλους τους συγγενείς ΑμεΑ από το άγχος αυτό.

Η χρηματοδότηση αυτών των προγραμμάτων γίνεται  από την Ευρωπαϊκή Ένωση  και η διαχείριση τους συνήθως από Δημοτικές Επιχειρήσεις. Μπορούμε λοιπόν να αξιοποιήσουμε την εμπειρία της ΔΗΚΕΧ σε ανάλογα προγράμματα και άμεσα να ενεργήσουμε για δημιουργία τέτοιων δόμων στον Δήμο μας.

• Ετικέτες ΑΜΕΑ, Άτομα με αναπηρία, Δίκτυο Πολιτών Χίου